چیلر و هواساز دو نوع از سیستمهای تهویه مطبوع هستند که در کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. در زیر به تفاوتهای اصلی بین چیلر و هواساز اشاره میکنیم:
چیلر
- وظیفه اصلی: چیلر وظیفه خنک کردن آب را بر عهده دارد. آب خنک شده سپس به هواساز یا فنکویلها ارسال میشود تا هوای محیط را خنک کند.
- کاربرد: معمولاً در ساختمانهای بزرگ مانند هتلها، بیمارستانها، و مراکز تجاری که نیاز به خنکسازی گسترده دارند، استفاده میشود.
- انواع: چیلرها میتوانند تراکمی یا جذبی باشند.
- بهرهوری: معمولاً بهرهوری بالایی دارند و برای سرمایش در مقیاس بزرگ مناسب هستند.
هواساز (AHU)
- وظیفه اصلی: هواساز وظیفه تصفیه، گرم یا سرد کردن، و توزیع هوای تازه را دارد. هوای خروجی از هواساز میتواند به صورت مستقیم به فضای داخلی یا از طریق داکتها توزیع شود.
- کاربرد: در سیستمهای تهویه مطبوع مرکزی برای تامین هوای تازه و تنظیم دما و رطوبت استفاده میشود.
- ترکیب با چیلر: هواسازها اغلب با چیلرها ترکیب میشوند تا هوای سرد تولید شده توسط چیلر را به فضاهای مورد نظر توزیع کنند.
- قابلیتها: میتوانند شامل فیلترهای هوا، کویلهای حرارتی، و سیستمهای رطوبتزدایی باشند.
مهمترین اجزای چیلر و هواساز کدامند؟
اجزای چیلر و هواساز به دلیل کارکردها و وظایف متفاوتشان، از بخشهای مختلفی تشکیل شدهاند. در زیر به مهمترین اجزای هر کدام اشاره میکنم:
اجزای چیلر
کمپرسور: کمپرسور مهمترین بخش چیلرهای تراکمی است که مسئول فشردهسازی گاز مبرد و انتقال آن به کندانسور است.
کندانسور: این قسمت وظیفه خنک کردن و تبدیل گاز مبرد به مایع را بر عهده دارد. کندانسورها میتوانند آبی یا هوایی باشند.
اواپراتور: در اواپراتور، مایع مبرد تبخیر شده و گرمای آب عبوری را جذب میکند تا آب سرد شود.
شیر انبساط: این شیر جریان مبرد را تنظیم میکند و باعث کاهش فشار و دمای مبرد قبل از ورود به اواپراتور میشود.
سیستم کنترلی: شامل ترموستاتها و سنسورها برای تنظیم و کنترل عملکرد چیلر است.
اجزای هواساز (AHU)
فیلترها: فیلترها وظیفه پاکسازی هوای ورودی از ذرات معلق و آلودگیها را بر عهده دارند.
کویلهای گرمایشی و سرمایشی: این کویلها برای تغییر دمای هوای عبوری از هواساز استفاده میشوند. کویلهای سرمایشی معمولاً به چیلر متصل هستند.
فن: فنها برای جابجایی و توزیع هوا در سیستمهای تهویه مطبوع استفاده میشوند.
رطوبتگیر: برای تنظیم سطح رطوبت هوای عبوری از سیستم استفاده میشود.
دمپرها: دمپرها برای کنترل جریان هوا و تنظیم میزان هوای تازه و بازگشتی به کار میروند.
سیستم کنترلی: شامل سنسورها و ترموستاتها برای کنترل دما و کیفیت هوا است.
این اجزا با همکاری یکدیگر عملکرد بهینه سیستمهای چیلر و هواساز را تضمین میکنند و در تامین شرایط هوای مطلوب برای ساختمانها و محیطهای مختلف نقش مهمی ایفا میکنند.
کاربرد چیلر در هواساز چیست؟
چیلر و هواساز اغلب به صورت مکمل در سیستمهای تهویه مطبوع مرکزی برای ایجاد محیطی با دمای مطلوب به کار میروند. در ادامه به توضیح کاربرد چیلر در هواساز پرداختهایم:
کاربرد چیلر در هواساز
تامین آب سرد: چیلر وظیفه خنک کردن آب را دارد. این آب سرد به کویلهای سرمایشی هواساز منتقل میشود. هوایی که از روی این کویلها عبور میکند، خنک شده و دمای آن کاهش مییابد.
کنترل دما: با استفاده از چیلر، هواساز میتواند دمای هوا را در محدوده مطلوب نگه دارد. این ویژگی به ویژه در روزهای گرم تابستان اهمیت دارد، زیرا باعث میشود محیط داخلی ساختمان خنک و راحت باشد.
افزایش بهرهوری انرژی: ترکیب چیلر با هواساز میتواند منجر به کاهش مصرف انرژی شود. چیلرهای مدرن با بهرهوری بالا میتوانند به طور موثری آب را خنک کنند و انرژی کمتری مصرف کنند.
پایداری سیستم: استفاده از چیلر برای خنک کردن آب و سپس استفاده از آن در هواساز، باعث پایداری و کارایی بالای سیستم تهویه مطبوع میشود. این امر به ویژه در ساختمانهای بزرگ که نیاز به خنکسازی مداوم دارند، اهمیت دارد.
انعطافپذیری: چیلرها میتوانند در ساختمانهای مختلف با نیازهای سرمایشی متفاوت به کار روند. این امر به مهندسان و طراحان اجازه میدهد تا سیستمهای تهویه مطبوع را به گونهای طراحی کنند که برای شرایط خاص هر ساختمان مناسب باشد.
از مجموعه ی چیلر و هواساز باهم، در چه فضاهایی استفاده می شود؟
مجموعه چیلر و هواساز با هم به طور گسترده در فضاها و ساختمانهایی استفاده میشود که نیاز به سیستمهای تهویه مطبوع مرکزی و کنترل دقیق دما و رطوبت دارند. این ترکیب به دلیل کارایی بالا و توانایی در ایجاد شرایط محیطی مطلوب، در مکانهای زیر به کار میرود:
فضاهایی که از ترکیب چیلر و هواساز استفاده میشود:
ساختمانهای اداری و تجاری بزرگ: در ساختمانهایی با تعداد زیادی اتاق و فضاهای مشترک، استفاده از چیلر و هواساز به منظور تامین سرمایش و هوای تازه برای تمامی طبقات و اتاقها، بسیار کارآمد است.
مراکز خرید و مجتمعهای تجاری: این مکانها به دلیل وسعت زیاد و تعداد زیاد افراد، نیاز به سیستمهای تهویه مطبوع قدرتمند دارند که ترکیب چیلر و هواساز به خوبی این نیاز را برطرف میکند.
هتلها و مراکز اقامتی: در هتلها، ایجاد شرایط راحت و مطلوب برای مهمانان اهمیت زیادی دارد. استفاده از چیلر و هواساز در سراسر هتل به مدیریت دما و کیفیت هوا کمک میکند.
بیمارستانها و مراکز درمانی: در این مکانها، حفظ دما و رطوبت مناسب و همچنین تضمین هوای پاک و بهداشتی بسیار حیاتی است. هواساز هایژنیک به ایجاد شرایط محیطی مناسب در اتاقهای بیماران و فضاهای عمومی بیمارستان کمک میکند.
دانشگاهها و مراکز آموزشی: در دانشگاهها و مدارس بزرگ، استفاده از چیلر و هواساز برای تامین هوای مناسب در کلاسها، سالنهای کنفرانس و دیگر فضاهای عمومی به کار میرود.
فرودگاهها و ایستگاههای قطار: در این مکانهای پرتردد، نیاز به مدیریت دقیق جریان هوا و دما وجود دارد که با استفاده از چیلر و هواساز میتوان به این هدف رسید.
سالنهای کنفرانس و همایش: برای تضمین راحتی شرکتکنندگان و حفظ دمای مطلوب در این فضاها، استفاده از چیلر و هواساز ضروری است.
سینماها و تئاترها: در مکانهایی که جمعیت زیادی در آنها حضور دارند، تهویه مطبوع موثر برای جلوگیری از افزایش دما و حفظ هوای تازه اهمیت دارد.
تفاوت چیلر و هواساز در میزان مصرف انرژی
میزان مصرف انرژی در چیلر و هواساز به دلیل وظایف و عملکردهای متفاوتی که دارند، متفاوت است. در زیر به تفاوتهای اصلی در مصرف انرژی این دو سیستم اشاره شده است:
مصرف انرژی در چیلر
کمپرسور: کمپرسور یکی از پرمصرفترین اجزای چیلر است. در چیلرهای تراکمی، کمپرسور وظیفه فشردهسازی مبرد را بر عهده دارد که نیاز به انرژی زیادی دارد.
اندازه و ظرفیت: چیلرها معمولاً در ساختمانها و صنایع بزرگ با ظرفیتهای بالا استفاده میشوند، بنابراین مصرف انرژی آنها بهطور قابلتوجهی بیشتر از سیستمهای کوچکتر است.
نوع چیلر: چیلرهای تراکمی بهطور معمول نسبت به چیلرهای جذبی مصرف انرژی بالاتری دارند، زیرا به نیروی الکتریکی بیشتری برای کمپرسور نیاز دارند. در مقابل، چیلرهای جذبی از گرما (مانند بخار یا آب گرم) به عنوان منبع انرژی استفاده میکنند که میتواند به صرفهجویی در مصرف برق منجر شود.
بهرهوری انرژی: چیلرهای مدرن دارای تکنولوژیهای پیشرفتهای هستند که مصرف انرژی را کاهش داده و بهرهوری را افزایش میدهند، مانند سیستمهای تغییر سرعت (VFD) برای کمپرسورها.
مصرف انرژی در هواساز (AHU)
فنها: فنهای هواساز برای جابجایی هوا انرژی مصرف میکنند. مصرف انرژی این فنها به سایز و نوع آنها بستگی دارد.
کویلهای حرارتی: کویلهای سرمایشی و گرمایشی در هواسازها برای تنظیم دما و رطوبت هوا به کار میروند، که خود به منبع انرژی گرمایشی یا سرمایشی وابسته هستند. مصرف انرژی این بخش به منبع انرژی استفاده شده برای گرم یا سرد کردن کویلها بستگی دارد.
رطوبتگیر و فیلترها: این اجزا معمولاً مصرف انرژی کمتری دارند، اما در برخی از سیستمها میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر مصرف کلی انرژی داشته باشند.
اندازه و طراحی سیستم: میزان مصرف انرژی هواساز به طراحی و اندازه سیستم بستگی دارد؛ سیستمهای بزرگتر معمولاً انرژی بیشتری مصرف میکنند.
مقایسه کلی
- چیلرها: به دلیل نیاز به فشردهسازی مبرد و خنک کردن آب، معمولاً مصرف انرژی بیشتری نسبت به هواسازها دارند.
- هواسازها: مصرف انرژی کمتری دارند و بیشتر به انرژی مورد نیاز برای فنها و کویلها محدود میشوند. مصرف انرژی آنها به کارآمدی فنها و طراحی سیستم وابسته است.
تفاوت چیلر و هواساز در دوره های سرویس و نگهداری چیست؟
دورههای سرویس و نگهداری برای چیلر و هواساز به دلیل تفاوت در ساختار و وظایفشان متفاوت است. هر سیستم نیازمند نگهداری و سرویسهای خاص خود است تا به صورت بهینه عمل کند. برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تعمیر و نگهداری چیلر را مطالعه نمایید. در ادامه به تفاوتهای اصلی در دورههای سرویس و نگهداری چیلر و هواساز میپردازیم:
دورههای سرویس و نگهداری چیلر
سرویس کمپرسور: کمپرسور به عنوان یکی از اجزای اصلی چیلر نیازمند بازدید و سرویس دورهای است. بررسی سطح روغن، تمیز کردن فیلترهای روغن، و بررسی عملکرد الکتریکی کمپرسور از جمله اقدامات ضروری است.
تمیزکاری کندانسور و اواپراتور: کندانسور و اواپراتور باید به طور منظم تمیز شوند تا انتقال حرارت به بهترین شکل انجام شود. رسوب و آلودگیها میتوانند کارایی چیلر را کاهش دهند.
بررسی و تنظیم مبرد: مقدار و فشار مبرد باید به صورت دورهای بررسی و تنظیم شود. هر گونه نشت مبرد باید بلافاصله تعمیر شود.
بازدید سیستم کنترلی: بررسی سنسورها، ترموستاتها، و سیستمهای کنترلی برای اطمینان از عملکرد صحیح ضروری است.
بازرسی دورهای و تعمیرات پیشگیرانه: انجام بازدیدهای دورهای و تعمیرات پیشگیرانه به جلوگیری از خرابیهای ناگهانی کمک میکند.
دورههای سرویس و نگهداری هواساز (AHU)
تعویض و تمیزکاری فیلترها: فیلترهای هوا باید به طور منظم تعویض یا تمیز شوند تا جریان هوای مطلوب و کیفیت هوا حفظ شود.
بررسی و تمیزکاری کویلها: کویلهای سرمایشی و گرمایشی باید از نظر تمیزی و عملکرد بهینه بررسی شوند. آلودگی روی کویلها میتواند کارایی سیستم را کاهش دهد.
بازدید فنها: فنهای هواساز نیازمند بررسی عملکرد و تعادل هستند. تنظیم و روغنکاری موتورهای فن و بررسی تسمهها از جمله کارهای ضروری است.
بررسی دمپرها و سیستم رطوبتگیر: اطمینان از عملکرد صحیح دمپرها برای کنترل جریان هوا و بررسی سیستمهای رطوبتگیری برای تنظیم صحیح رطوبت ضروری است.
بازدید سیستم کنترلی: مانند چیلرها، سیستمهای کنترلی در هواسازها نیز باید به طور منظم بررسی و تنظیم شوند.
مقایسه کلی
چیلرها: نیازمند نگهداری دقیقتر و تخصصیتر به دلیل پیچیدگی اجزا و عملکرد سیستمهای برودتی هستند. به ویژه، کمپرسورها و سیستمهای مبرد نیازمند توجه ویژهای هستند.
هواسازها: نگهداری و سرویس آنها معمولاً به تمیزکاری و بررسی فنها و کویلها متمرکز است و به طور کلی کمتر پیچیده از چیلرهاست.
نگهداری و سرویسهای منظم برای هر دو سیستم به بهبود عملکرد، افزایش عمر مفید، و کاهش هزینههای تعمیرات ناگهانی کمک میکند. در نتیجه، برنامهریزی دقیق برای سرویسهای دورهای از اهمیت بالایی برخوردار است.
